Merak Kabineleri #23
Koleksiyon kavramına ilişkin sorular ve cevapların doğurduğu başka sorular
0.ÖZET
Haziran ayının ikinci yarısından herkese merhaba!
Bu sayıda Müzeler Günü sonrası biriktirdiğimiz sorulara ufak bir giriş yaptık, bültende kısaca ele aldık ama podcastte bizimle birlikte bu sorgulama sürecini takip etmenizi çok isteriz! Tırnak İçinde bölümümüzde ise Sanat Tarihinin Tarihi adlı kitabı sizlerle paylaşıyoruz.
Görüşmek üzere!
1.GÜNDEM
18 Mayıs Müzeler Günü’nde MÜZEDER Başkanı Hakan Aygün, Türkiye’deki müze çalışanlarının şartlarına ve iş koşullarına değinen bir açıklama yaptı.
Antakya Sanat Müzesi, Antakya Beyseri Hamamı’ndan bahsettiği üçüncü bültenini yayınladı.
Leicester Üniversitesi, İngiltere’deki müzeler, galeriler ve kültürel miras organizasyonlarındaki trans bireylerin dahiliyetini ve görünürlüğünü desteklemek için Art Fund ile işbirliği yaptı.
Eskiçağ tarihini klasik olmaktan oldukça uzak bir biçimde ele alan (ve Gülşah’ın da çok sevdiği) tarihçi Sarah Bond, Strike: Labor, Unions, and Resistance in the Roman Empire adlı çalışmasında, antik Roma’da emek, sendika ve direniş konularını ele aldı. Tarihçinin geçtiğimiz haftalarda okuyucularıyla buluşan kitabı hakkında Hyperallergic’e konuk olduğu podcaste ise linkten ulaşabilirsiniz.
Müzecilik dünyasının prestijli ödül törenlerinden EMYA 2025 geçtiğimiz günlerde gerçekleştir . İstanbul Modern de bu ödülün sahiplerinden biri oldu. Kazandığı ödül ise “Portimão Misafirperverlik, Kapsayıcılık ve Aidiyet Müze Ödülü”.
Artforum’un Mayıs 2025 sayısındaki “Şimdiki Zaman” başlıklı, Carnegie Müzesi müdürü Eric Crosby tarafından kaleme alınan makalede, Crosby müzelerin neden önemli olduğunu anlamak için alternatif bir bakış açısı sunuyor.
2.PERSPEKTİF
Pop-up Müzeler ya da “Buradan Çok Güzel Fotoğraf Çıkar”
Yeni podcast bölümümüzde koleksiyonların izini sürüyoruz! Nilüfer Belediyesi’nin “Müzelerin Geleceği” başlıklı çalıştayında ortaya atılan bir sorudan yola çıktık: Her koleksiyon müze olabilir mi? Bu basit gibi görünen ama bir o kadar da katmanlı sorunun peşinden giderek hem nesnelerle kurduğumuz ilişkiye hem de koleksiyonların müzeleşme süreçlerine bakıyoruz.
İnsanlar neden bir şeyleri biriktirme ihtiyacı hisseder? Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinden Freud’un “tutma” dürtüsüne, bireysel koleksiyonculuğun psikolojik ve kültürel nedenlerinden bahsediyoruz. Koleksiyonun sadece sahip olunmak için mi, yoksa paylaşılmak ve görünür olmak için mi yapıldığını tartışıyoruz. Ali Artun’un müzemani kavramı, Baudrillard’ın simulasyon eleştirisi ve Ayşe Hazar Köksal’ın tespitleriyle koleksiyonların anlamını, bağlamını ve müzeleşme motivasyonlarını birlikte sorguluyoruz.
Sanat koleksiyonculuğunun tarihine kısa bir yolculuk yapıyor; bankaların, üniversitelerin ve kamu kurumlarının koleksiyon pratiğini konuşuyoruz. Koleksiyon yapmak bir prestij göstergesi mi? Yoksa kimlik inşasının bir aracı mı? Her koleksiyon sergilenmeli mi? Peki ya sizin bir koleksiyonunuz var mı?
p.s.: Podcastte bahsettiğimiz iki kaynak vardı, onları da şöyle iliştirelim:
İrem Konukçu, Özel Koleksiyonların Müzeler Dönüşmesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2007.
Museums and wealth : the politics of contemporary art collections / Nizan Shaked. London, UK ; New York, NY, USA : Bloomsbury Academic, 2022.
4.TIRNAK İÇİNDE
Yirminci yüzyıl ortasının sosyolojisinde ve edebiyat eleştirisinde bu denli yaygın olan yabancılaşma temasının asıl kaynağı Marksist söylemdir-gerçi kavramı bulan, bizzat Marx’ın kendisi değildir. İşçi kendi aletlerine ve üretim araçlarına (fabrikaya veya işe) sahip olmadığı için, ayrıca ticari faaliyetin gidişatı ve içeriği hakkında da söz sahibi olmadığı için temelde üretilen şeye yabancılaşır.
Sanat tarihi hep vardı sanıyorsanız bir daha düşünün. Bu kitap, sanat tarihinin nasıl ortaya çıktığını, zamanla nasıl şekillendiğini ve bugünkü haline nasıl geldiğini anlatıyor. Sanata bakarken fark etmeden kullandığımız gözlüklerin aslında kim tarafından ve nasıl tasarlandığını gösteren Vernon Hyde Minor kaleminden sürükleyici bir anlatı Cem Soydemir’in Türkçe çevirisiyle Koç Üniversitesi Yayınları’ndan.